Uitdagingen Bergweide 4
Bergweide 4 in Deventer is een bedrijvenpark aan de haven dat veel economische waarde biedt: er is veel bedrijvigheid en werkgelegenheid en weinig leegstand. Maar deze dient wel versterkt te worden om in de toekomst waarde te kunnen blijven bieden. In verschillende vergaderingen met ondernemers op Bergweide 4 werd het Bedrijvenparkmanagement gewezen op verbeterpunten zijn voor het terrein. Het groen is verouderd en versleten, er zijn weinig mogelijkheden voor pauzerecreatie en het water van de aangrenzende haven wordt niet beleefd. Door het ontbreken van fietspaden en trottoirs is het onveilig om er te fietsen of een lunchwandeling te maken. Veel werknemers komen ook met de auto hetgeen tot parkeeroverlast leidt. Uit onderzoek blijkt tenslotte dat er op het relatief versteende terrein wateroverlast en hittestress is.
Ontwerpprincipes studenten
Twee studenten Stedenbouwkundig Ontwerpen van Saxion, Laura Jansma en Lillian van Loon, hebben na interviews met bedrijven en enquêtes onder werknemers, vier ontwerpprincipes losgelaten op het bedrijvenpark:
Ontwerpprincipe 1: onderscheid in Denkstad en Maakstad.
Het noordelijke deel van het park bestaat vooral uit kantoorruimte en biedt kansen voor kennisintensieve bedrijven. Het zuidelijke deel is meer georiënteerd op de haven en kent logistieke bedrijven met veel vervoersstromen via weg en water. Door deze twee delen duidelijker van elkaar te scheiden, kunnen ze ook beter geprofileerd worden richting bestaande en toekomstige ondernemers en medewerkers. Het noordelijk deel zou op termijn zelfs aansluiting kunnen vinden bij de Stadscampus die momenteel in ontwikkeling is terwijl het zuidelijke deel beter toegerust wordt op zwaardere industrie en logistiek. En dat zonder dat ze elkaar in de weg zitten.
Ontwerpprincipe 2: onderscheid in routes
Transport en overig verkeer kunnen van elkaar gescheiden worden door slim om te gaan met de bestaande infrastructuur. Bijvoorbeeld door dominante routes aan te wijzen voor vrachtverkeer en fietsers/voetgangers. Eventueel door gebruik te maken van eenrichtingsverkeer op bepaalde routes en een fietsbrug over het water om het bedrijventerrein beter en veiliger te ontsluiten voor fietsers uit de noordelijke woonwijken. Op deze manier ontstaat er meer ruimte voor fietsers/voetgangers terwijl de logistieke bedrijven niet belemmerd worden in hun vervoersstromen.
Ontwerpprincipe 3: het creëren van plekken voor pauzerecreatie
Er zijn bedrijfskavels op Bergweide 4 die aan het einde van hun levenscyclus zitten. Deze zouden op termijn opgekocht kunnen worden om ruimte te creëren voor groen en beleving en daarmee een beter functioneren van de rest van het bedrijventerrein. Ze kunnen tevens ingezet worden voor het tegengaan van hittestress (toevoegen groen)
Ontwerpprincipe 4: Verbinding met het water
Door hemelwater af te koppelen bij bedrijven en dit via bovengrondse kanaaltjes af te voeren richting de haven, zorgen we voor een beter functioneren van het riool en beleving van het water. Afkoppelen van hemelwaterafvoer kan dan in combinatie gedaan worden met groene daken die veel water absorberen. Verder wordt gedacht aan groene gevels. Verder wordt voorzien in een parkje aan de kop van één van de havenarmen. Hier zijn ook impressies voor gemaakt door de studenten.
Figuur: verbeelding van de verschillende ontwerpprincipes door de studenten (Bron: “Klimaatbesteding en aantrekkelijk bedrijventerrein” door Laura Jansma en Lilian van Loon, feb 2018)
Korte termijn:
De gemeente is al begonnen met het omvormen van het versleten groen tot bermen met bloemrijk kruidengras voor een betere uitstraling en meer biodiversiteit. Verder is één gevaarlijke kruising al veiliger gemaakt voor fietsers en voetgangers.
Lange termijn:
Bovenstaande ontwerpprincipes zijn door de studenten gepresenteerd aan de ondernemers en de gemeente. Deze waren zo enthousiast dat ze besloten hebben om ze verder uit te werken tot een herstructureringsplan. Het samenwerkingsverband van gemeente en ondernemersverenigingen Deventer Economisch Perspectief (DEP) heeft vast middelen gereserveerd voor planvorming voor herstructurering van verschillende bedrijventerreinen waaronder Bergweide 4. Het college van B&W heeft ook middelen en capaciteit beschikbaar voor herstructurering van bedrijventerreinen. Hiermee proberen we een multiplier-effect te bereiken: d.w.z. dat we investeringen van bedrijven/vastgoedeigenaren willen uitlokken door ze te faciliteren in de toekomstbestendigheid van het bedrijventerrein waar ze opereren. Die investeringen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit verduurzamen van een pand, het collectief opzetten van nieuwe energiebronnen, herontwikkeling van verouderd vastgoed, etc.
Naast de vier ontwerpprincipes wordt in het herstructureringsplan ook gekeken naar circulariteit en energietransitie. Want als we toch met de wegeninfrastructuur aan de slag gaan, kunnen we wellicht meteen een slim warmte en stroomnet aanleggen en kijken naar een logische clustering van bedrijven die gebruik kunnen maken van elkaars (rest)stromen en diensten.
